Assendelft-orgel

Assendelft-orgel

Het orgel in de Zuiderkapel werd omstreeks 1760 vervaardigd door de Leidse orgelbouwer Pieter Assendelft (1714-1766). Van origine was het een huisorgel. Omstreeks het midden van de 19de eeuw kwam het in de Christelijke Afgescheiden Kerk van ’s-Hertogenbosch terecht. Van daaruit verhuisde het in 1867 naar de Hervormde Kerk van Ommeren waar het tot 1951 dienst deed. Daarna kwam het instrument, dat inmiddels sterk gewijzigd was, weer in particulier bezit. In 1966 werd het door de Stevenskerk aangekocht waar het na een gedeeltelijke restauratie een plaats kreeg in de Zuiderkapel.

In verband met de restauratie van de Zuiderkapel is het orgel in 2022 gedemonteerd en daarna gerestaureerd door het orgelmakerscollectief Elbertse / Van Vulpen / Verschueren. In dat kader kwam ook meer informatie over de herkomst van het orgel aan het licht. Bij deze jongste restauratie kreeg het orgelmeubel zijn oorspronkelijke afmetingen terug en werd het verdwenen snijwerk gereconstrueerd. Sterk afwijkend pijpwerk van latere datum werd vervangen en de Sexqualter die al tijdens de bouw was voorbereid toegevoegd. Delen van de orgelkas met snijwerk, de windlade, het klavier met de mechanieken en een belangrijk deel van het pijpwerk zijn nog origineel. De nieuwe windvoorziening, naar voorbeeld van het Keerman-orgel (1737) in de Hervormde Kerk van Lathum, bestaat uit een spaanbalg met drie vouwen en een schepbalg met twee vouwen. Het orgel telt 268 klinkende pijpen.

Rogér van Dijk

Dispositie (in volgorde op de lade):

Manuaal (C-c3)

Prestant 4 vt               Assendelft. C-fis1 in het front, vervolg op de lade. Cis 1968

Octaaf 2 vt                  C-gis, cis1-e1 en b1 nieuw, overige pijpen oud maar geen Assendelft

Fluit 4 vt                      Assendelft. C-gis gedekt, a-c3 met roeren, c2, d2, e2, f2 en a2 nieuw

Prestant D 8 vt           metaal, nieuw, vanaf cis1

Holpijp 8 vt                 metaal (gedekt) C-d, f, c1, dis1 gis1, g2 en a2 nieuw, overige Assendelft

Sexqualter D 2 st.       metaal, nieuw, vanaf cis1. Samenstelling 2 2/3 - 1 3/5

Tramblant

Ventil (motorschakelaar)

Toonhoogte: a1 = 415 Hz bij 22℃

Temperatuur: naar Johann Heinrich Lambert (1774)

Winddruk: 58 mm. wk.