Pieter Jan Belder en Rie Kimura
05-07-2022 20:30
Orgel en barokviool
Trendsetters in de barok
Pieter Jan Belder (orgel) en Rie Kimura (viool) spelen werk van de grondleggers van verschillende muziektradities. De stylus fantasticus met virtuoze improvisaties kwam in de vroege barok uit Italië. Girolamo Frescobaldi was een van de grondleggers. De virginalisten, een groep Engelse componisten met William Byrd als trekker, schreef speciaal muziek voor het klavecimbel. Arcangelo Corelli, tot slot, was de schepper van de baroksonate. Van deze componist speelt het duo een vijfdelige sonate.
Heinrich Ignaz von Biber – uit Rozenkranssonates: Sonate 1 Annunciation viool en b.c.
Girolamo Frescobaldi – Capriccio sopra Il Basso Fiamenga
Giovanni Battista Fontana – Sonata Seconda viool en b.c.
William Byrd – The Queens Alman – Prelude in C – Fantasia in C
Dario Castello – Sonata Prima viool en b.c.
Pieter Cornet – Salve Regina
Arcangelo Corelli – Sonata in D opus 5 no. 1
Grave Allegro – Allegro – Allegro – Adagio – Allegro
Pieter Jan Belder en Rie Kimura vormen al enkele jaren een hecht kamermuziekduo.
In dit programma omlijst het duo enkele werken voor orgel solo, waarbij de Vlaamse origine van het instrument niet uit het oog verloren wordt. Daarbij is het Capriccio van Frescobaldi natuurlijk vooral bedoeld als knipoog naar de Vlaamse herkomst van het orgel en om de link te maken naar het Italiaanse repertoire voor viool en basso continuo. Frescobaldi kan wel een van de grondleggers van de Stylus Fantasticus genoemd worden, een stroming die ook buiten Italië veel navolging vond. In die traditie staat ook de sonate van Biber. Hij is vooral bekend vanwege zijn Rozenkranssonates, die de verschillende stadia in het leven van Jezus beschrijven. Deze sonate is de eerste uit deze
verzameling en beschrijft de aankondiging van de geboorte van Jezus. Ook de sonates van Castello en Fontana staan in de Stylus Fantasticus-traditie.
Met de muziek van Byrd gaan we een heel ander aspect van het orgel beluisteren. Byrd was de grondlegger van de virginalistentraditie. Zijn leerlingen, waaronder John Bull en Peter Philips, waren in Vlaanderen werkzaam en bekend met dit soort orgels, ook al dateert het bij dit concert gebruikte instrument van een iets latere datum. Pieter Cornet moet laatst genoemde heren zeker gekend hebben toen zij werkzaam waren aan het Brusselse hof.
Het concert sluit af met een andere grootheid die beschouwd kan worden als de grondlegger van de barokstijl en uitvinder van het genre concerto grosso, maar vooral dat van de baroksonate, met zijn vaak vierdelige vorm, langzaam snel langzaam snel. De hier gespeelde sonate vormt een prettige uitzondering op dit stramien.